Orta Kulakta Sıvı ve Kulak Tüpü

Orta kulakta sıvı toplanması, çocuklarda sık rastlanan bir durumdur ve genellikle östaki tüpünün yetersiz çalışmasına ve orta kulak iltihaplarına (otitis media) bağlıdır. Altı ay ile 6 yaş arasındaki çocukların çoğu, bir veya birkaç kere orta kulak iltihabı geçirir. Daha büyük çocuklarda orta kulak iltihabı geçirme olasılığı daha düşüktür. Eğer orta kulak iltihabı tedavi edilmezse, çocuğunuzda kalıcı işitme kaybı gelişebilir.

Otitis media ve Orta kulakta sıvı toplanması nedir?
Otitis media orta kulak boşluğunun iltihabıdır. Orta kulak, kulak zarının hemen arkasında bulunan havayla dolu bir boşluktur. Kulak zarı titreştiğinde, orta kulaktaki küçük kemikçikler de titreşirler ve sesin iç kulağa, buradan da sinirler yoluyla beyine iletilmesi sağlanır. Burnun gerisindeki geniz bölgesi ile orta kulak arasında bulunan ve "östaki tüpü" adı verilen küçük bir tüp, dış ortam ile orta kulağın basıncının aynı olmasını sağlar. Esneme veya yutkunma sırasında bazen kulağınızdan gelen sesler, östaki tüpünün o anda orta kulağa hava taşımasına bağlıdır.

Bakteri ve virüs cinsi mikroplar, östaki tüpü yoluyla orta kulağa ulaşabilirler. Bunun sonucunda orta kulakta iltihap sıvısı toplanır. Orta kulak iltihabı tedavi edilmediğinde veya tekrarlayan iltihaplanmalar olduğunda orta kulaktaki sıvı birikimi sürekli hale gelebilir.

Çocuklarda östaki tüpü fonksiyonu, erişkinlerde olduğundan daha yavaş ve daha yetersizdir. Östaki tüplerinin bu yetersiz fonksiyonu, çocuklarda tüplerin burun gerisindeki açıklıklarına yakın olan geniz etinin iltihaplanmalarında daha da bozulur. Allerji ve sinüzitler de bazen östaki tüpü fonksiyonunun bozulmasına neden olurlar. Bu faktörler, östaki tüplerinin orta kulağa yeterince hava götürememesine neden olur. Bu durumun sürekli olması halinde orta kulaktaki hava hücreler tarafından kullanılır ve havanın yerini bir tür sıvı alır. Orta kulak sıvısı tek başına kulağa zarar vermez; ancak sıvı varlığında işitmede azalma olur ve orta kulakta mikropların üremesi, dolayısıyla da yeni orta kulak iltihaplarının gelişmesi kolaylaşır.

Otitis media'nın belirtileri nelerdir?
Çok küçük çocuklar nerelerinin ağrıdığını, dolayısıyla kulak ağrısını da tam ifade edemeyebilirler. Orta kulak iltihaplarının çoğu, çocuğun son 10 gün içinde geçirdiği bir soğuk algınlığını takiben gelişir.

Çocuğunuzda aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı varsa orta kulak iltihabından şüphelenmeniz gerekir:

sürekli kulaklarını çekiştirmesi ve kaşıması
huzursuzluk
iştah azalması ve uyku düzeninde değişiklik
kulak akıntısı
işitme güçlüğü
ateş

Çocuğunzda orta kulak iltihabından şüpheleniyorsanız doktorunuza başvurunuz. Doktorunuz çocuğunuzun kulağına otoskop adı verilen ışıklı bir aletle bakacak ve gerekiyorsa timpanometri adı verilen bir işitme testi isteyecektir. Eğer çocuğunuzun kulağında iltihaplanma tespit edilirse tedaviye hemen başlanacaktır. Eğer iltihaplanma görülmüyorsa ve çocuğunuzda işitme kaybı varsa, bu durumda doktorunuz işitme kaybının diğer nedenlerini araştırmaya başlayacaktır.

Otitis media'nın tedavisi - Ameliyat ne zaman gerekir?
Son yıllarda birçok çocuğa kulak tüpü takıldığını duymuşsunuzdur; ancak cerrahi tedavi, otitis media'da ilk tercih edilen tedavi yöntemi değildir. Bakterilerin neden olduğu orta kulak iltihaplarında antibiyotik tedavisi çoğu zaman başarılıdır. "Dekonjestan" adı verilen ve soğuk algınlıklarında kullanılan ilaçlar da, orta kulak sıvısının toplandığı durumlarda östaki tüpünü açmak ve sıvının buradan boşalmasını sağlamak amacıyla sık olarak kullanılırlar. İlaç tedavisiyle orta kulak iltihabı ve orta kulak sıvısı düzelebilir; ancak, östaki tüpünün yetersiz fonksiyonu nedeniyle yeni bir soğuk algınlığında orta kulakta tekrar iltihaplanma veya sıvı toplanması görülebilir.

Eğer çocuğunuzun orta kulak iltihabı antibiyotik ve dekonjestanlarla tedaviye cevap vermezse, ya da kulaktaki sıvı birikimi sürekli hale gelirse doktorunuz orta kulaktaki sıvıyı uzaklaştırmak için cerrahi tedavi önerebilir.

Ameliyatta kulak zarına küçük bir tüp yerleştirilir ve orada bırakılarak orta kulağa tüp yoluyla hava gitmesi sağlanır. Kulak tüpleri, yerleştirildikten sonra genellikle tekrar orta kulak iltihabı gelişmesini önlerler.

Kulak tüpü ameliyatı sırasında neler olur?
Eğer ameliyatın ne olduğunu anlayabilecek yaşta ise, çocuğunuza onu nelerin beklediğini anlatarak kendini ameliyata hazırlamasına yardımcı olabilirsiniz.

Kulak tüpü ameliyatında :

çocuğunuz, genel anestezi verilerek uyutulacaktır. Bu, ameliyatın bir ameliyathanede yapılacağı ve çocuğunuzun ameliyat sırasında bir anestezi uzmanı tarafından izleneceği anlamını taşır.
çocuğunuz yaklaşık 15 dakika süreyle uyuyacaktır
cerrah, kulak zarına kulak yolundan müdahale edecektir. Kulak tüpü takılması için deride bir kesi yapılmasına gerek yoktur.
cerrah, kulak zarında yaklaşık 2 mm çapında küçük bir delik açacak ve orta kulaktaki sıvıyı buradan boşaltacaktır.
cerrah, kulak zarında açılan deliğe 1-2 mm çaplı küçük bir plastik veya ****l tüp yerleştirecektir.

Çocuğunuz uyanma odasında ayılacaktır. Solunum güçlüğü veya kanama belirtisi olması halinde tekrar ameliyathaneye alınması gerekebilir. Genellikle hastanede toplam kalış süresi, aynı anda geniz eti veya bademcik ameliyatı yapılmamışsa birkaç saatten uzun değildir.

Kulak tüpü ameliyatından sonra çocuğuma özel bir bakım gerekecek mi?
Kulak tüpleri, orta kulağa hava gitmesini sağlayarak genellikle tekrarlayan orta kulak iltihaplarını önlerler. Bununla birlikte, kulak tüpü takıldıktan sonra kulak yolundan orta kulağa su girmesi ihtimali ortaya çıkar. Bu durumda, sudaki bakteri ve virüs cinsi mikropların orta kulakta iltihaba neden olması mümkündür. Bu nedenle, kulak tüpü takıldıktan sonra suyla ilişkili her türlü faaliyette (yüzme, banyo, duş, vs.) çocuğunuzun kulak yolunu tıkamanız gerekir. Doktorunuz kulak tıkacını nasıl hazırlayacağınızı veya ne tür bir tıkaç temin etmeniz gerektiğini size açıklayacaktır.

Kulak tüpü, kulak zarında genellikle 6-12 ay süreyle kalır; daha sonra kendiliğinden kulak yoluna düşer ve kulak zarında tüpün takıldığı delik kendiliğinden kapanır. Tüp, kulak kanalından dışarı çıkmaz; bu nedenle tüpün kulak zarından düşüp düşmediğini görmeniz mümkün değildir. Tüpün kontrolunu belli aralıklarla doktorunuz yapacaktır.

Eğer tüp kendiliğinden düşmezse, doktorunuz 12 ay ile 3 yıl arasındaki bir sürede tüpün alınması gerektiğini bildirecektir. Kulak tüpleri, orta kulak iltihaplarının önlenmesinde oldukça etkili olmakla birlikte, tek bir uygulama kesin tedavi için yeterli olmayabilir. Tüpler ancak yerinde kaldıkları süre içinde yarar sağlarlar; tüp düştükten sonra iltihabın tekrarlaması halinde tüpün yeniden takılması gerekebilir.

Benim ufaklıkta orta kulak enfeksiyonu olmuş 2 gündür Antibiyotik tedavisi uyguluyoruz...

(OTİTİS MEDİA)

Otitis media (OM) çocuklarda en sık görülen bakteriyel enfeksiyondur. Kendiliğinden iyileşen bir doğası vardır. Buna rağmen çok sık görülmesi nedeniyle ciddi bir sağlık sorunu oluşturmaktadır. Tüm dünyada çocukluk çağının en sık bakteriyel enfeksiyonunu oluşturur. % 85-90 oranında çocukluk çağında rastlanan bir hastalıktır. Her 10 sağlıklı çocuğun bir yaşına kadar en az üçü, iki yaşına kadar altısı, üç yaşına kadar yedisi, en az bir kere ortakulak iltihabı geçirir.

Orta kulak iltihabı, hasta olduğu düşünülerek doktora götürülen çocuklara en sık konulan tanılardan biridir .
Orta kulak iltihabı, aynı zamanda çocukluk çağında en sık karşımıza çıkan duyma kaybının nedenidir.Orta kulak iltihabı,tek bir kulakta olabileceği gibi her iki kulakta da gelişebilir.Bazı çocuklar üst üste, hatta bir yıl içerisinde bir çok kez orta kulak iltihabı geçirebilir.Orta kulak iltihabına genellikle bahar ve kış aylarında rastlanır.
OM genellikle burun boşluğundan başlayan ve tüm üst solunum yollarını, östaki borusunu, ve ortakulağı döşeyen zarlarda şişlik ile kendisini gösterir.

Östaki borusu, orta kulak ile boğazın üst kısmını birbiri ile birleştiren, açılıp kapanarak orta kulaktaki havayı temizleyen ve orta kulak içindeki basınç ile kişinin içinde bulunduğu ortamdaki hava basıncını eşitleyen bir kanaldır.Östaki borusu, her hangi bir nedenle şişerek tıkanacak olursa (soğuk algınlığı, alerji vb. nedenlerle), orta kulak içinde normalde az miktarda salgılanan sıvı birikmeye başlayacak ve aslında hava ile dolu olması gereken orta kulak boşluğunun sıvı ile dolmasına yol açacaktır. Bu durumda biriken sıvıda kolaylıkla mikrop oluşabilir. Mikrop oluşturan etkenler, genellikle burun ya da boğazdan içeri girerek ve östaki borusu boyunca yukarıya doğru ilerleyerek orta kulağa erişen virüsler ya da bakterilerdir.
Orta kulak sıvı birikimi sonucunda ve bu bölgeye ulaşan bakterilerin etkisi ile orta kulaktaki sıvı, sarımsı beyaz bir renk alır, kulak zarının ve kulak kemikçiklerinin hareketini bozar ve buna bağlı olarak duyma bozulur. Ancak duymanın bozulması için sadece sıvı birikimi de yeterli olabilir.Enfeksiyon kötüleştikçe, çocuk hasta görünmeye ve kulak ağrısından yakınmaya başlar.Bazen sıvı o kadar artar ki, kulak zarı basınca dayanamayarak yırtılır.

Orta kulakta biriken sıvı mikrop kapsın ya da kapmasın, hastanın duymasında problem oluşturur.Duyma bozukluğu, bebeğin yeni sözcükler öğrenmesini engelleyerek konuşmasında gecikmeye yol açabilir.Daha büyük çocuklarda öğretmenini duymamasına bağlı okul başarısızlıkları ile kendini gösterebilir.Ayrıca biriken sıvının mikrop kapması halinde,enfeksiyon kafa içindeki komşu yapılara sıçrayabilir.
Çocukların savunma sistemi sürekli gelişim halindedir ve sık sık henüz savaşmayı tam olarak bilemediği mikroplarla karşılaşmaktadır. Bu yüzden çocuklar,orta kulak iltihabını daha sık geçirirler. Ayrıca, çocukların östaki boruları erişkinlere göre daha kısa ve düzdür . Bu, etkenlerin kolaylıkla orta kulağa erişmesini sağlar.Bebekler ve süt çocukları ise, östaki borusunun darlığı nedeni ile diğer yaşlardaki çocuklara oranla daha sık orta kulak enfeksiyonu geçirir.Östaki borusu, çocuk ancak 4-6 yaşlarına ulaştığı zaman yeterli genişliğe ulaşır.

Belirtileri :

Orta kulak iltihabının en önemli belirtisi, hiç kuşkusuz kulak ağrısıdır. Ateş, genellikle kulak ağrısına eşlik eder.Ancak çocuklar ve özellikle de bebekler ,konuşma yetenekleri tam gelişmediği için size problemlerini anlatamayacaklardır.Bu durumda huzursuzluk, ağlama, ateş,uyku bozukluğu,sürekli kulaklarını çekiştirmek ya da sürtmek, kulaktan dışarı sıvı akması, alçak seslere yanıt vermeme ya da çevreye ilgisizlik, televizyonu ya da radyoyu yakından dinleme gibi belirtiler yol gösterici olabilir.Yeterli tedavi ile bu duyma kusuru geçici bir dönem sürerken, yetersiz ve eksik tedavi duyma kaybının sürekli olmasına yol açabilir.

Anne Sütü :

Anne sütü ile beslenme ve emzirmenin bebekleri kulak enfeksiyonuna karşı koruduğu bilinmektedir.Eğer bebeğinizi biberonla besliyorsanız, bebeğin başını göğüs hizasından daha yukarıda tutun.Bebeği yatar pozisyonda beslemeyin. Bu yolla sıvı orta kulağa doğru kaymak yerine bebeğin boğazından aşağı kayacaktır.

Enfeksiyonu Arttırıcı Etkenler :

Sigara içiminin kulak enfeksiyonlarına eğilimi artırdığı kanıtlanmıştır. Bu nedenle, tüm çocukları sigara içen kişilerden uzak tutun.
Çocukları soğuk algınlığı olan kişilerden uzak tutun.
Eğer orta kulakta sıvı birikmesinden ya da enfeksiyon varlığından şüpheleniyorsanız, çocuğunuzu mutlaka doktorunuza götürmeniz gerekir.Doktorunuz, çocuğunuzun kulağına otoskop adı verilen özel bir ışık kaynağı ile bakar.Bu orta kulak iltihabının en basit tanı yöntemidir.