Kaza Ortamının Değerlendirilmesi

KAZA ORTAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ



Trafik kazaları, tüp veya doğalgaz patlamaları, çeşitli nedenlerle çıkmış büyük yangınlar gibi kimi durumlar bir ilkyardımcıyı; çok sayıda kazazedenin bulunduğu, karışık, paniğin hüküm sürdüğü, gürültülü ve tehlikeli bir ortamla başa çıkmaya zorlayabilir. Bu tür ortamlarda birden fazla kazazede olabileceği gibi bu kazazedelerin sağlık durumları değişik derecelerde etkilenmiş olabilir. Ortamda sağlam kişiler, hafif etkilenmişler, ağır yaralanmışlar ve ölmüş kazazedeler bulunabilir. Böyle durumlarda bilinçli ve iyi bir ilkyardımcı ilkyardım uygulamalarına başlamadan önce kaza ortamını hızlı bir şekilde değerlendirmelidir. Bu tür bir değerlendirme yapılmasının iki nedeni vardır :

1- Ortamda halen devam eden bir tehlike olup olmadığını anlamak ve böylece nakil organizasyonunun nasıl olacağına karar vermek.
2- Ortamdaki kazazedelerin sayısını ve türlerini belirlemek ve böylece müdahale açısından öncelik sıralaması yapmak.
İlkyardımcı eğer bir kaza ortamı değerlendirmesi yapmadan önüne çıkan ilk kazazedeye müdahale etmeye yönelirse hatalı davranmış olur. Her şeyden önce ortamda gerek kendisi gerekse kazazedeler için tehlike yaratabilecek durumların varlığını gözden kaçırabilir. İleride devrilmiş olan araçtaki benzin sızıntısını dolayısıyla patlama riskini fark edemez ya da akan trafiğin ortasında müdahaleye yöneldiği takdirde kendisi ve kazazedeler açısından ikinci bir kazaya uğrama olasılığı söz konusu olabilir. İlkyardımcının önüne ilk gelen kazazede bacağından kanaması olan bir kişi ise ve ilkyardımcı bu kişiye yönelirse biraz ilerdeki kalbi durmuş olan veya bilinci kapalı olan bir kişinin varlığını bilemeyeceği için ona yardımcı olamayacaktır. Yani daha acil durumda olan ve daha öncelikli olarak müdahale edilmesi gereken kişilerin varolabileceğini düşünerek kaza ortamını hızlı bir şekilde değerlendirmek iyi bir ilkyardımcının bu tür bir ortamda ilk yapacağı iş olmalıdır.

Eğer ortamda devam eden bir tehlike varsa bunun için çeşitli önlemler almak, gerekiyorsa kazazedeleri acilen güvenli bir yere taşımak her şeyden önemli olabilir. Tersine ortamda devam eden bir tehlike yoksa nakil organizasyonu daha rahat bir biçimde yapılabilir. Dolayısıyla ortam değerlendirmesi yapmak ilkyardımcıya planlama açısından çok önemli avantajlar sağlar.Yapılan işin verimini arttırır, çevredekilerin ve ilkyardımcının sağlığının bozulmasını, ilkyardımcıyken kazazede durumuna düşmeyi engeller.
Kaza Ortamını Değerlendirme Uygulama Becerisi

1- 1- Kazazedeler arasındaysan öncelikle kendi durumunu gözden geçir.
2-2- Sakin ol, telaşa kapılma.
3-3- Kendi can güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri al.
4-4- Kaza yerinde sağlık personeli varsa onun talimatlarına uy ve ona yardımcı ol.
5-5- Kaza yerinde sağlık personeli yoksa etkinliği ele al, kendini tanıt, çevredeki sağlıklı kişileri organize et.
6-6- Çevrede etkisini sürdüren bir tehlike kaynağı olup olmadığını değerlendir.
7-7- Patlama, zehirlenme tehlikesi yoksa kazazedeyi yerinden kıpırdatma.
8-8- Patlama, zehirlenme tehlikesi olan kaza ortamından herkesin uzaklaşmasını sağla.
9-9- Trafik kazası ortamında yol güvenliğini sağlayacak işaretlemelerin yapılmasını sağla.
10-10- Trafik kazası ortamında sigara içilmesini önle.
11- 11- Sağlık kuruluşu, itfaiye ve polise haber verilmesini sağla.
12- 12- Kazazedeler ile yumuşak, sakin bir şekilde konuş, onları yatıştır, şikayetlerini sor.
13-13- Kazazedelerin başında meraklı, gereksiz kalabalıkların toplanmasını önle.
14-14- Kaza ortamındaki tüm kazazedelerin durumunu hızla değerlendir.
15-15-Kazazedeler için öncelik sıralaması yap.
16-16- Nakli gereken kazazedeler için nakil organizasyonunu yap.
17-17-Kaza ve kazazedeler hakkındaki bilgileri yaz.
18-18-Yardım ekibi gelene kadar olay yerini terk etme.
19-19- Gelen yardım ekiplerine kazazedeler ve olay hakkındaki bilgileri aktar.



KAZA YERİNDE EMNİYET TEDBİRLERİNİN ALINMASI
Hasta ve yaralılarla ilk olarak karşılaşan bir insanın önce vakayı değerlendirip, hayatı tehdit eden durumlara karşı ilkyardım olarak, neler yapılması gerektiği konusunda hızlı bir şekilde karara varması gerekir.
Bütün bu ilkyardım faaliyetlerinde en önemlisi ilkyardımcının kendisinin ve yardım etmek istediği kişilerin hayatını kesinlikle tehlikeye atmamasıdır.
Yangına maruz kalan kişiler öncelikle yangın yerinden uzaklaştırılmalı, gazdan zehirlenme söz konusu ise hasta acilen temiz havaya çıkartılmalıdır. Bir trafik kazası söz konusu ise önce olay yerinde emniyet tedbirleri alınmalı ve trafik yavaşlatılmalıdır, bunun için:
* Araçlar yolun sağına park edilir, dörtlü lambalar yakılır.
* Kaza 150 metreden görülecek şekilde ve kaza yapan aracın önü ile arkasına birer reflektör konur.
* Yolun ortasında yatan yaralılar varsa, tekniğine uygun bir şekilde yolun kenarına alınır.
Bu tedbirlerle önden veya arkadan gelen diğer araçların kazaya karışmaları ve olayı daha da ağırlaştırmaları önlenmiş olur. Her şeyden önemlisi, kimsenin hayatı riske atılmamış olur google_protectAndRun("ads_core.google_render_ad", google_handleError, google_render_ad);




Kazazedeler arasında isen önce kendini değerlendir.
Sakin ol.

Kendi vücudunu kontrol et.
Gerekiyorsa kendine ilkyardı uygula.
Ortamı değerlendir
Devam eden riskleri ortadan kaldır.
Kendini tanıt, etraftakileri sakinleştir
Sağlam kişileri yardım ve güvenlik için organize et.
Kazazedeleri değerlendir
Tüm kazazedeleri hızla kontrol et
Öncelikli olanları belirle
Öncelikli kazazede ile işbirliği sağla
Kazazede ile tanış, güven ver, sakinleştir ve rahatlat
Yatmasını ya da oturmasını sağla, gereksiz hareket ettirme.
Gereken ilkyardım müdahalelerini yap
ABC‘yi sağla
Kanamayı durdur, kırık veya çıkıklı bölgeyi hareketsizleştir, sargıları yap, pozisyon ver.
Koru ve Naklet
Kazazedenin ısı kaybetmesini önle, kımıldatma, yedirme, içirme, yanında git, sağlıkçılara bilgi ver.