Beyin kanamaları ve genel bilgi

[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]

Beyin kanaması neden olur?

Beyin damarlarındaki yüksek basıncın ve baloncukların neden olduğu anevrizma, çocuklar dahil herkesin hayatını tehdit ediyor.

Bu hastalığın çoğu kez küçük bir baş ağrısıyla ortaya çıktığını söyleyen uzmanlar, stresten ve sigaradan uzak durulması gerektiğini söylüyor

Yale Üniversitesi Beyin Cerrahisi Bölüm Başkanı Doktor Murat Günel beyin kanamaları ve anevrizmayla ilgili soruları yanıtladı:

Beyin kanamaları neden oluyor?

Yüksek kan basıncı ve damar bozuklukları aslında ilk nedenleridir. Beyni etkileyen toplam beş tip damar hastalığı var. Bunlar genel olarak iki başlık altında toplanıyorlar: Anevrizmalar ve vasküler malformasyonlar. Anevrizmaya yüksek basınçlı dolaşımdaki damarlarda oluşan balon tipinde bozukluklar neden oluyor. Vasküler malformasyonlar ise, beyinde oluşan diğer tip anormal damarlar.

Beyin kanamalarının bir mevsimi var mı?

Anevrizmaya bağlı kanamalar, ilkbahar ve sonbaharda daha sıklıkla görülür.

Anevrizmanın belirtileri neler?

Maalesef anevrizmaların çoğu ön belirti vermeden kanamaya yol açar. Tek belirtisi hastaların yüzde 20-30'unda rastladığımız, kanamadan bir iki hafta önce ortaya çıkan baş ağrısı. Bu baş ağrısı, genelde hastanın daha önce çektiği baş ağrılarından farklı ve boyuna da yayılıyor. Bu ağrı genelde sinüzit ağrıları, boyunda kas çekilmesi gibi ağrılarla karıştırılabiliyor. Fakat birçok hastada, bu uyarıcı baş ağrısı ortaya çıkmadan ani kanama oluyor. Kanamanın belirtileri genelde çok ciddi; çoğu zaman şuurun kapanmasına yol açıyor. İşte bu kanamanın şiddetine bağlı olarak, hastaların bir bölümü komada yani çok ağır olarak hastaneye geliyor. Bu hastalarda cerrahi tedavinin yanında, kan basıncından tutun da kafa içi basıncına, kalbe ve akciğere kadar diğer birçok organ fonksiyonlarının da ilaç tedavisi ile düzeltilmesi gerekiyor. İşte bu yüzden ameliyat öncesi yoğun bakım büyük önem taşıyor.

Anevrizmanın varlığı nasıl anlaşılır?

Kanamadan önce eğer kompüterize tomografi, MR gibi filmler diğer nedenlerle, örneğin baş ağrısı için çekilirse, bazen tanı konabiliyor. Olağanın dışında, özellikle 3-4 günden fazla süren şiddetli baş ağrılarını bu filmlerle incelemek gerekli. Bu vakalarda MR Anjiogram gibi özel filmlerin çekilmesi gerekli. Eğer hasta bu kadar şanslı değilse, kanama sonrasında tanı konabiliyor.

ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Erken teşhis bir avantaj sağlar mı?

Anevrizmanın tek tedavi yöntemi ameliyattır. Erken teşhis edilirse daha hazırlıklı olarak ameliyata girilebilir.

Stres anevrizma riskini artırıyor mu?

Bu konu yıllardır araştırılıyor. Buna rağmen, anevrizmaların niye oluştuğunu henüz net olarak bilmiyoruz. Çevresel ve genetik faktörlerin etkisi olduğu kesin. Örneğin anevrizmaya bağlı kanamalar kadınlarda çok daha fazla görülüyor. Bunun dışında sigara kullanımı çok etkili.

Hangi yaş grubu risk altında?

Anevrizma genelde 40-50 yaşlarında görülüyor. Daha erken yaşta görülen anevrizmalar genelde damar hastalığına bağlıdır. Anevrizma vakalarının yüzde 5-10'u genetik. Kalıtımsal nedenlerle çocukluk yaşlarında ortaya çıkar ve çok daha ölümcüldür.

Risk faktörlerinden nasıl korunmalı?

Sigarayı bırakarak işe başlanabilir. Genetik olarak bizde yüksek tansiyon yaygın gibi gözüküyor. Bunların dışında damar sağlığına dikkat etmek gerekli. Diyet, egzersiz yapmak ve kandaki lipidin, yani yağ değerlerinin kontrol edilmesi önemli.

BEYİN İÇİNE OLAN KANAMALAR: Beyini besleyen damarların cidarının yırtılması sonucu,kanın beyin içine sızması ve beyin dokusunu tahrip etmesidir. Beyin damarları yaş ilerledikçe yıpranırlar ve elastiki özelliklerini kaybederler.Bu nedenle özellikle tansiyon yüksekliği olan yaşlı insanlarda sıklıkla yırtılarak beyin kanamaları oluştururlar.Hastaların bir tarafları felç olur.Ayak ve el (tutulan tarafda) tamamen veya kısmen felç olur.Ayrıca konuşma merkezinin tutulduğu durumlarda hasta konuşamaz. Genç yaşlarda beyin damarlarının cidarının zayıflaması sonucunda balonlaşması ve bu balonlaşan kısmın yırtılması neticesinde beyin kanaması oluşabilir.Damarlarda oluşan bu balonlara "ANEVRİZMA" adı verilir. Anevrizma rüptürü, yani anevrizma yırtılması her yaşta görülebilir. Önceden tespit edilmeleri mümkün değildir. Hastanın hiç bir şikayeti olmaz. Ani bir zorlanma,heyecanlanma ile balonlaşan damar yırtılabilir.

Beyin içine olan kanamalar
Beyin dışına olan kanamalar
Sanatçı Ebru Gündeş'in kameralar önünde hastalanmasını hatırlarsınız. Anevrizma yırtılması ve oluşan beyin kanaması sanatçıyı anında komaya soktu. Yaşı 40 civarında olanlar hatırlarlar. Türk sinemasının kralı Ayhan Işık'da yine anevrizma kanaması sonucunda vefat etmişti. Anevrizma kanamaları aniden oluşur ve hastaların büyük çoğunluğu komaya girerler. Tedavi ameliyatdır. Ameliyat ile balonlaşan ve yırtılan damar bağlanır. Çok ince,hassas bir ameliyat olup,ancak büyük merkezlerde,bu işler için özel eğitim almış beyin cerrahisi uzmanları tarafından yapılırlar.

BEYİN DIŞINA OLAN KANAMALAR: Genelde travmalar sonucunda oluşurlar. Beyinin üzerinde DURAMATER denen bir zar vardır. Bu zarın üstünde bulunan damarlar travma neticesinde kırılan veya çatlayan kafatası kemiklerinin zedelemesi ile kanama yapabilirler. Oluşan kanama beyin zarı duramater ile kafatası kemikleri arasında birikir ve beyinin sıkışmasına neden olur. Ameliyat edilmezse beyin ölümü husule gelir ve hasta ölür. Bu kanamalara EPİDURAL HEMATOM adı verilir. Şiddetli travmalarda beynin üzerindeki damarlarda zedelenebilir. Bu damarlardan sızan kan duramater (Beyin zarı) altında birikerek yine beyinin sıkışmasına neden olur.Bu kanamalara SUBDURAL HEMATOM adı verilir. Ayrıca beynin üzerini örten çok ince bir zar olan araknoid zarın altına doğru da kanama olabilir. Bu tür kanamalarada SUBARAKNOİD KANAMA adı verildir.

Kafa travmalarından sonra özellikle hastalar 24 saat müşahade altında tutulurlar.Bunun sebebi;beyin içinde başlayan bir kanama ilk başlarda belirti vermeyebilir.Ancak ilerleyen saatlerde kanamanın artması ve beyine baskı yapması sonucunda hasta komaya girebilir.Bu nedenle kafa darbelerinden sonra 24 saat hastanede gözlem altında tutulurlar. hastanız kazadan sonra ilerleyen saatlerde kusmaya başlarsa ve dalgınlaşırsa vakit geçirmeden acil servise müracaat ediniz..

TEDAVİ

Bu bölümde daha ziyade kazalar sonucu oluşan beyin kanamalarını anlatacağım. Bazen hastaların ufak tefek ağrılar dışında hiç bir şikayeti yoktur. Hastahaneye yatmayı kabul bile etmezler. Ancak gecenin bir saatinde koma halinde geriye dönen hastalarımız vardır.

Çoğu zaman aniden ortaya çıkabilen beyin kanamalarına dikkat çeken uzmanlar, sebepsiz kişilik değişimlerinin de beyin tümörüne işaret edebileceğini belirtiyor
Beynimizi hastalıklardan koruma yöntemleri var. Beyin sağlığını koruyarak çok daha sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürdürmek için gerekenleri bu yazı dizinde konunun uzmanı doktorlar anlatıyor. Prof. Dr. Özenç Minareci beyin kanamaları, anevrizma ve beyin damarlarındaki tıkanıklıklar karşısında neler yapabileceğimizi ve tedavi yöntemlerini gösteriyor. Önerileri çoğu kez hayat kurtaracak nitelikte. Prof. Dr. Mehmet Özek, çocuk beyni konusunda bilgi verirken, epilepsi ve spastiklik konusundaki son tedavi yöntemlerini açıklıyor. Özek, ayrıca pek çok kişi için en ufak bir şey unutulduğunda fobi haline gelen Alzheimer ve en küçük bir titremede akıllara gelen Parkinson hastalıkları konusunda ayrıntılı bilgi veriyor.

Beyni korumanın yolu damar sağlığından geçiyor. Yüksek tansiyonun, sigaranın, kolesterolün beyin hastalıkları riskini artırdığını vurgulayan Prof. Dr. Özenç Minareci, beyin tümörleri, beyin kanamaları ve beyinde baloncuk anlamına gelen anevrizma hakkındaki sorularımızı yanıtladı.

DOKTOR BİLE ANLAMAYABİLİR
Beyin tümörü nasıl ortaya çıkar? Beyin tümörleri vücudun diğer bölgelerindeki tümörler gibi 'iyi huylu' ve 'kötü huylu' tümörler olarak ayrılabilirler. Bunlar genellikle baş ağrısı, bir fonksiyonun kaybolması, kısmi felç gibi durumlarla, epilepsi nöbetleriyle ortaya çıkabilir. Beyin tümörünün kesin tanısı için bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonans (MR) denilen görüntüleme yöntemleri kullanılır.

Beyin tümöründen hangi durumlarda şüphe edebiliriz?
Beyin tümörüne özgü bir bulgu yoktur. Bazen doktorlar muayeneyle bile beyin tümörü varlığından kuşkulanmayabilirler. Ancak, görüntüleme yöntemleri ile beyin tümörünün varlığı ve büyük ölçüde cinsi belirlenebilir. Bazen kişilik değişimi bile, beyin tümörü konusunda ön belirti sayılabilir. Kişi durgunlaşabilir, kısa süre içinde bir psikoz tablosuna girebilir, kendini bir çeşit depresyonda hissedebilir, karakter değişimi yaşayabilir. Eğitimli, genel müdür düzeyine gelmiş biri yolda giderken idrarını yapmaya kalkabilir. Bunu son derece normal bir davranış olarak algılar. Özellikle beynin ön bölümündeki tümörler buna neden olabilir. Son derece sakin hayat süren biri böyle bir tümör varlığında kavgacı biri haline gelebilir. Beyin tümörü varlığı görme bozukluğuna da neden olabilir. Bazen bu nedenle, göz muayenesinde bile beyin tümörünün varlığından kuşkulanılabilir.

Beyin tümörünün kötü huylusu ölümcül müdür? İyi huylu beyin tümörleri çoğu kez tedavi edilebilir. Bunların tedavisinde en sık kullanılan yöntem ameliyatla çıkartılmasıdır. Kötü huylu tümörlerin ise bir bölümü zaten vücudun bir başka yerinde varolan kanserin beyne sıçramasıdır. Beyin ve sinirlerden kaynaklanan, bir çeşit kanser diyebileceğimiz tümörel değişiklikler de görülebilir. Tümörün cinsine göre bunların bir bölümü tedavi edilebildiği halde, bir bölümü maalesef ölümle sonuçlanır. Ancak, kötü huylu tümörlerin hepsinin sonucunda mutlak ölüm yoktur. Tümörün bulunduğu yer de bu anlamda önem taşıyor. Kötü huylu tümörler daha uzun süreli tedavi gerektiriyor. Bazen de 'tamamen kayboldu' denilen bir tümör bir süre sonra nüksedebilir. Tümörün yapısı, iyi huylu ya da kötü huylu olduğu konusunda büyük ölçüde görüntüleme yöntemleri ipucu verir. Kuşkulu durumlarda biyopsi yapılabilir.

ŞİDDETLİ BAŞ AĞRISI RİSKLİ
Cep telefonu beyin tümörüne yol açar mı? Bu genellemeler doğru değil. Cep telefonunun bu işte etkili olduğu söylense de, bu bilimsel olarak kanıtlanmış değil.

Bir kişinin beyin kanaması geçirdiğini nasıl anlarız? Beyin kanamasının belirtileri neler? Beyin kanaması geçiren kişilerin bir bölümü o anda hayatını kaybedebilir. Bir bölümü 'çok şiddetli baş ağrısı' tanımlar. Bu baş ağrısı genellikle 'hayatımın en şiddetli baş ağrısı' şeklinde tarif edilir. Fenalaşma, bayılma, bulantı ve kusma beyin kanamasının diğer bulgularıdır. Beyin kanaması geçiren kişilerde görülen bir başka bulgu da, boyun hareketinin kısıtlanmasıdır. Ense sertliği diye tarif ettiğimiz durumda boynu öne doğru eğemezsiniz. Beyin kanamasının bir diğer bulgusu da kısmi ya da vücudun bir yarısını tutan felç halidir.

ACİL MÜDAHALE ŞART!
Beyin kanamaları yazın daha mı çok olur? Bu tür bir genelleme yoktur. Hapşırma, ıkınma, aşırı sıcakta kalma, sinirlenme halleri veya ramazanda iftar sonrası dönem beyin kanamasını tetikleyen faktörlerdir.

Beyin kanaması öncesi bunu fark etmek mümkün mü? Hayır. Her türlü tıbbi bulgusu normal olsa bile, yaşamın herhangi bir anında insan beyin kanaması geçirebilir. Beyin kanamasının herhangi bir şekilde önceden kestirilmesi mümkün değildir. Beyin kanaması riski bulunan bir kişi bile, mutlaka beyin kanaması geçirecek diye bir durum yoktur.

Beyin kanaması geçirdiğinden şüpheleniyorsak ilk olarak ne yapılmalı? Solunum fonksiyonunun devamı sağlanarak, en yakın sağlık merkezine gidilmeli. Buradaki muayenesi sonucunda, beyin kanaması geçirdiği düşünülüyorsa, hastaya mutlaka bilgisayarlı tomografi incelemesi yapılarak tanı kesinleştirilmeli. Çok kısa bir süre ya da bir an için bile olsa, çok az miktarda bir sızıntı çok ciddi klinik bulgulara ve hatta ölüme neden olabilir. Kanama kısa süre içinde kendiliğinden durur. Ancak nedeni ortadan kaldırmadıkça, kanamanın tekrarlaması olasılığı vardır. Bu nedenle, beyin kanaması geçiren hastalarda mümkünse en kısa sürede anjiyografi dediğimiz beyin damarlarının incelemesi yapılmalı ve kanama nedeninin tedavisi için gerekli girişim gerçekleştirilmelidir. Kazalar nedeniyle ortaya çıkan beyin kanamalarında da ilk kullanılması gereken inceleme yöntemi bilgisayarlı tomografidir. Bu tip kanamalarda kanama daha uzun süreli olabilir. Kanamanın oluşturduğu kitlenin etkisiyle felç ve ölüm ortaya çıkabilir. Bunu önlemek için hastanın acilen ameliyat edilerek, bu kanın kafatasının içinden boşaltılması gerekir.

» Aile Planlaması Genel Bilgi
» Üst Beyin ve Bilinçaltı
» beyin için güzel oyun
» BEYİN GÜCÜ 18 DERECEDE DONARAK ÖLMESİNE SEBEP OLDU
» Genel