TemeL KavramLar

TEMEL KAVRAMLAR

A. SAYI
1. Rakam
Sayıları yazmaya yarayan sembollere rakam denir.
*
2. Sayı
Rakamların çokluk belirten ifadesine sayı denir.
Üç basamaklı abc sayısı a, b, c rakamlarından oluşmuştur.
*

Her rakam bir sayıdır. Fakat her sayı bir rakam olmayabilir.
*
B. SAYI KÜMELERİ
1. Sayma Sayıları
{1, 2, 3, 4, ... , n , ...} kümesinin her bir elemanına sayma sayısı denir.
*
2. Doğal Sayılar
={0, 1, 2, 3, 4, ... , n , ...} kümesinin her bir elemanına doğal sayı denir.
*
3. Pozitif Doğal Sayılar
= {1, 2, 3, 4, ... , n , ...} kümesinin her bir elemanına pozitif doğal sayı denir.
*

Pozitif doğal sayılar kümesi, sayma sayıları kümesine eşittir.
*
4. Tam Sayılar
= {... , – n , ... – 3, – 2, – 1, 0, 1, 2, 3, ... , n , ...} kümesinin her bir elemanına tam sayı denir.
Tam sayılar kümesi; negatif tam sayılar kümesi: , pozitif tam sayılar kümesi: ve sıfırı eleman kabul eden: {0} kümenin birleşim kümesidir.
Buna göre,
*
5. Rasyonal Sayılar
a ve b birer tam sayı ve b ¹ 0 olmak koşuluyla biçiminde yazılabilen sayılara rasyonel sayılar denir.
biçiminde gösterilir.
*
6. İrrasyonel Sayılar
Virgülden sonraki kısmı tahmin edilemeyen sayılara irrasyonel sayılar denir.
biçiminde yazılamayan sayılar: a, b Î ve b ¹ 0} biçiminde gösterilir.
*

Hem rasyonel hem de irrasyonel olan bir sayı yoktur.
*

sayıları birer irrasyonel sayıdır.
*
7. Reel (Gerçel) Sayılar
Rasyonel sayılar kümesiyle irrasyonel sayılar kümesinin birleşimi olan kümeye reel (gerçel) sayılar kümesi denir.
biçiminde gösterilir.
*
8. Karmaşık (Kompleks) Sayılar
kümesinin her bir elemanına karmaşık sayı denir.
*
C. SAYI ÇEŞİTLERİ
1. Çift Sayı
olmak koşuluyla 2n ifadesi ile belirtilen tam sayılara çift sayı denir.
Ç = {... , – 2n , ... , – 4, – 2, 0, 2, 4, ... , 2n , ...}
biçiminde gösterilir.
*
2. Tek Sayı
olmak koşuluyla 2n + 1 ifadesi ile belirtilen tam sayılara tek sayı denir.
T = {... , – (2n + 1), ... , –3, –1, 1, 3, ... , (2n + 1), ...} biçiminde gösterilir.
T : Tek sayı
Ç : Çift sayıyı göstersin.
*

*

Bölme işlemi için yukarıdaki biçimde bir genelleme yapılamaz.
*
• Tek sayılar ve çift sayılar tam sayılardan oluşur.
• Hem tek hem de çift olan bir sayı yoktur.
• Sıfır (0) çift sayıdır.
*
3. Pozitif Sayılar, Negatif Sayılar
Sıfırdan büyük her reel (gerçel) sayıya pozitif sayı, sıfırdan küçük her reel (gerçel) sayıya negatif sayı denir.
*
Ü a < b < 0 < c < d olmak üzere,
•** a, b birer negatif sayıdır.
•** c, d birer pozitif sayıdır.
•** İki pozitif sayının toplamı pozitiftir. (c + d > 0)
•** İki negatif sayının toplamı negatiftir. (a + b < 0)
•** Çıkarma işleminde eksilen çıkandan büyük ise sonuç (fark) pozitif, eksilen çıkandan küçük ise fark negatif olur.
**** m – n ifadesinde m eksilen, n çıkandır.
•** Zıt işaretli iki sayıyı toplamak için; işaretine bakılmaksızın büyük sayıdan küçük sayı çıkarılır ve büyük sayının işareti sonuca verilir.
•** Aynı işaretli iki sayının çarpımı (ya da bölümü) pozitiftir.
•** Zıt işaretli iki sayının toplamı; negatif, pozitif veya sıfırdır.
•** Zıt işaretli iki sayının çarpımı (ya da bölümü) negatiftir.
•** Pozitif sayının bütün kuvvetleri pozitiftir.
•** Negatif sayının tek kuvvetleri negatif, çift kuvvetleri pozitiftir.
*
4. Asal Sayı
Kendisinden ve 1 den başka pozitif tam sayılara tam bölünmeyen 1 den büyük doğal sayılara asal sayı denir.
2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23 sayıları birer asal sayıdır.
•* En küçük asal sayı 2 dir. 2 den başka çift asal sayı yoktur.
•* Asal sayıların çarpımı asal değildir.
*
5. Aralarında Asal
Ortak bölenlerinin en büyüğü 1 olan tam sayılara aralarında asal sayılar denir.
a ile b aralarında asal ise, oranı en sade biçimdedir.
*
D. ARDIŞIK SAYILAR
Belirli bir kurala göre art arda gelen sayı dizilerine ardışık sayılar denir.
*
Ü* n bir tam sayı olmak üzere,
•** Ardışık dört tam sayı sırasıyla;
**** n, n + 1, n + 2, n + 3 tür.
•** Ardışık dört çift sayı sırasıyla;
**** 2n, 2n + 2, 2n + 4, 2n + 6 dır.
•** Ardışık dört tek sayı sırasıyla;
**** 2n + 1, 2n + 3, 2n + 5, 2n + 7 dir.
•** Üçün katı olan ardışık dört tam sayı sırasıyla;
**** 3n, 3n + 3, 3n + 6, 3n + 9 dur.
*
Ardışık Sayıların Toplamı
n* bir sayma sayısı olmak üzere,
•* Ardışık sayma sayılarının toplamı
***
•** Ardışık çift doğal sayıların toplamı
**** 2 + 4 + 6 + ... + (2n) = n(n + 1)
•** Ardışık tek doğal sayıların toplamı
**** 1 + 3 + 5 + ... + (2n – 1) = n2
*
•** Artış miktarı eşit olan ardışık tam sayıların toplamı
**** r : İlk terim
*** n : Son terim
*** x : Artış miktarı olmak üzere,

» Temel ve Cin
» Temel Fıkraları
» Temel'in Kaynanası
» Temel Uçakta
» Eczacı Temel